Thermometer en thermostaat zijn verschillende instrumenten, met elk een eigen functie en doel. Het lijkt alsof men in zowel het onderwijs als in de kerk niet bekend hiermee is. In het onderwijs worden de verschillen niet gezien, in de kerk worden de verbanden niet gezien.
De beleidsmakers in het onderwijs – de ‘managers’ – denken dat de thermostaat de thermometer moet volgen. Ze gaan naar buiten, lezen de temperatuur af, gaan vervolgens naar binnen om de thermostaat van hun verwarming op hetzelfde aantal graden te zetten. Is het buiten twintig graden onder nul, gaat de thermostaat ook op twintig onder nul. Is het buiten dertig boven nul, gaat de thermostaat ook op dertig boven nul.
Het onderwijs gaat mee met alle maatschappelijke modetrends. Kinderen internetten en ‘gamen’ – dat moeten we in het onderwijs dus ook doen. Mensen worden aangesproken als consumenten en ondernemers – zo moeten we leerlingen en studenten voortaan ook noemen.
De beleidsmakers in de kerk – de bisschoppen en kardinalen – doen soms alsof ze van het bestaan van een thermometer niet weten. Ze komen dan ook niet zo vaak buiten. Hun thermostaat staat altijd op dezelfde temperatuur. Is het buiten twintig graden onder nul, of dertig graden boven nul? De thermostaat in de kerk staat ongewijzigd op dezelfde stand. Ze denken zelfs, dat dit hun taak is: ervoor waken dat de thermostaat niet verandert.
Wanneer mensen verkleumd een kerk binnengaan op zoek naar warmte, komen ze er alleen nog maar meer bevroren uit. Wanneer ze oververhit binnenkomen op zoek naar verkoeling en verfrissing, komen ze er alleen nog verhitter uit.
Beleidsmakers in onderwijs en kerk moeten weten wat er leeft in de maatschappij: ze moeten de thermometer kunnen aflezen, en daarvoor dus naar buiten gaan. Vervolgens moeten ze hun thermostaat, hun ‘aanbod’, hierop afstemmen opdat voor mensen jong en oud de ideale gevoelstemperatuur ontstaat – niet door de temperatuur te kopiëren, ook niet door haar te negeren.
Momenteel kunnen ze beide van elkaar leren hoe het niet moet. Wie leert hen het verhaal van de thermometer en de thermostaat.